عمل آوری بتن

عمل آوری یک مرحله بسیار مهم هنگام ریختن بتن است و نقش اساسی در توسعه مقاومت و دوام بتن دارد.

عمل آوری باعث افزایش مقاومت و کاهش نفوذ پذیری می شود و همچنین می تواند ترک خوردگی ، پوسته پوسته شدن و نقص سطح را به حداقل برساند.

به طور خلاصه، عمل آوری به معنای حفظ رطوبت و درجه حرارت مناسب در بتن برای مدتی است. بلافاصله پس از اتمام بتن ریزی انجام می شود و شامل تعمیر و نگهداری هم در عمق و هم در نزدیکی سطح برای مدت طولانی است.

با عمل آوری مناسب، بتن در برابر تنش، سایش، یخ زدگی و ذوب شدن مقاومت بیشتری پیدا می کند و همچنین ثبات حجم را بدست می آورد.

مدت زمان عمل آوری بتن

زمان عمل آوری به عوامل ایجاد شده بستگی دارد:

مقاومت مورد نظر

نسبت اختلاط

اندازه و شکل اجزای بتن

شرایط آب و هوایی محیط

شرایط آینده

در حالی که منتظر خشک شدن بتن هستید، این بازه های زمانی را در ذهن داشته باشید:

بعد از بتن ریزی (۲۴ تا ۴۸ ساعت) افراد می توانند روی سطح راه بروند.

پس از عمل آوری جزئی (حداقل ۷ روز)، تردد وسایل نقلیه و تجهیزات مجاز است.

پس از اتمام ۲۸ روز ، بتن باید کاملاً عمل آوری شود.

۱- بتن با روند کسب مقاومت متوسط، در دمای حداقل ۱۰ درجه و محیط مرطوب، باید به مدت معمولا ۲ روز پس از بتن ریزی نگه داری شود.

۲- بتن با روند کسب مقاومت سریع(زودگیر)، باید در دمای حداقل ۱۰ درجه و در محیط مرطوب به مدت معمولا ۳ روز پس از بتن ریزی نگه داری شود.

۳- بتن با روند کسب مقاومت کند(دیرگیر)، باید در دمای حداقل ۱۰ درجه و در محیط مرطوب به مدت معمولا ۱۴ روز پس از بتن ریزی نگه داری شود.

روش ها و مواد عمل آوری

با استفاده از این روش های می توان بتن را در دمای مطلوب مرطوب نگه داشت.

۱- روشهایی که باعث حفظ حضور آب مخلوط در بتن در دوره سخت شدن اولیه می شوند و آنها عبارتند از:

۱-۱- استخر و غوطه وری

در سطوح مسطح مانند پیاده روها و کف ها ، بتن را می توان با استفاده از حوضچه آب عمل آوری کرد. این یک روش ایده آل برای جلوگیری از از دست دادن رطوبت و همچنین برای حفظ درجه حرارت یکنواخت در بتن است.

آب لازم برای عمل آوری نباید بیش از ۱۱ درجه سانتیگراد خنک تر از بتن باشد زیرا باعث جلوگیری از تنش های حرارتی بتن می شود که منجر به ترک خوردگی می شوند. این روش به کار و نظارت قابل توجهی نیاز دارد و معمولاً برای پروژه های کوچک استفاده می شود. روش غوطه وری معمولاً در آزمایشگاه برای پخت نمونه های آزمایش بتن استفاده می شود.

۱-۲- مه پاشیدن

مه پاشیدن با آب از روش های عالی عمل آوری در شرایطی است که دمای محیط بالاتر از دمای انجماد باشد و رطوبت آن پایین باشد. تا زمان تکمیل عملیات ، مه پاشیدن باعث به حداقل رساندن ترک خوردگی پلاستیک می شود.

هزینه مه پاشی بالا است و نیاز به  به تأمین آب کافی و نظارت دقیق دارد.

۱-۳- پوشش های مرطوب

از پوشش های مرطوب اشباع شده از آب مانند گل مینا ، تشک های نخی ، فرش یا سایر پارچه های نگهدارنده رطوبت برای فرآیند عمل آوری استفاده می شود.

سه روش فوق مقداری خنک کننده را از طریق تبخیر فراهم می کند ، که در شرایط آب و هوایی گرم مفید است.

۲-  روشهایی که باعث کاهش اتلاف آب از سطح بتن می شوند و آنها عبارتند از:

۲-۱- کاغذ های غیرقابل نفوذ

کاغذ غیرقابل نفوذ برای عمل آوری بتن شامل دو ورق کاغذ کرافت است که توسط قیر با الیاف تقویت کننده به یکدیگر چسبانده شده اند. روشی کارآمد برای بهبود سطوح افقی مانند تیر ها و سقف ها و مقاطعی با اشکال نسبتاً ساده است.

مزیت استفاده از این روش این است که اضافه شدن دوره ای آب ضروری نیست و همچنین با جلوگیری از از بین رفتن رطوبت بتن ، هیدراتاسیون سیمان را افزایش می دهد.

۲-۲- ورق های پلاستیکی

از ورق پلاستیکی مانند فیلم پلی اتیلن که یک بازدارنده رطوبت سبک و موثر است را می توان برای عمل آوری بتن استفاده کرد و همچنین به دو شکل پیچیده و ساده اجرا می شود.

۲-۳- ممبران ها

ترکیبات سازنده ممبران ها  شامل واکس ، رزین ، لاستیک، کلر و سایر مواد است که می تواند برای به تاخیر انداختن یا کاهش تبخیر رطوبت از بتن استفاده شود. آنها کارا ترین و پرکاربردترین روش برای عمل‌آوری بتن تازه هستند.

۳-  روشهایی که با تأمین گرما و دادن رطوبت اضافی به بتن ، عملیات را تسریع می کنند و آنها عبارتند از:

۳-۱- بخار آب

بخار آب روشی برای عمل آوری در فشار جو برای سازه های محصور و پروژه های بزرگ بتنی پیش ساخته است. دمای بخار باید تا حدود ۶۰ درجه سانتیگراد حفظ شود تا مقاومت بتن مورد نظر ایجاد شود.

۲-۳-پتو عایق

هنگامی که دما به زیر ۰ درجه سانتیگراد می رسد می توان از لایه های مواد خشک و متخلخل برای ایجاد عایق در برابر یخ زدگی بتن استفاده کرد. پتوهای عایق از فایبرگلاس ، لاستیک اسفنجی ، الیاف سلولز ، پشم معدنی و کف وینیل ساخته می شوند.

مقطع را می توان با یک پتوی که دارای پوشش مقاوم در برابر رطوبت است، عایق بندی کرد و باید مراقبت کرد که بیش از حد درجه حرارت بتن از بین نرود.

۳-۳- گرمکن های برقی

گرمایش الکتریکی به ویژه در بتن ریزی هوای سرد بسیار مفید است. این روش های عمل آوری الکتریکی در درجه اول در صنعت بتن پیش ساخته استفاده می شود.

روش یا ترکیبی از روش ها به عوامل مختلفی از جمله در دسترس بودن مواد عمل آوری ، اندازه ، شکل ، سن بتن ، زیبایی ظاهری و بودجه کارفرما بستگی دارد. مهمترین جنبه عمل آوری بتن دما است ، بتن نباید خیلی سرد یا خیلی گرم باشد. برای جلوگیری از ترک خوردگی و آسیب دیدن سطح.