سقف تیرچه و بلوک و همه چیزی که درباره آن باید بدانیم:
سقف تیرچه و بلوک و همه چیزی که درباره آن باید بدانیم:
سقف تیرچه و بلوک یکی از انواع سقف‌های رایج در ایران است. از این نوع سقف‌ها در پروژه‌های ساختمانی با ابعاد متفاوت استفاده می‌شود. سقف‌های تیرچه بلوک در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی، بتنی و ساختمان‌های بنایی کاربرد دارند. این سقف‌ها از دو عنصر مهم تیرچه و بلوک ساخته شده است. تیرچه خرپایی از جنس فولاد بوده که دارای پاشنه بتنی است. خرپای تیرچه از اجزایی مانند میلگرد بالا، میلگرد عرضی یا مارپیچ و میلگردهای کششی پاشنه تشکیل شده است. بلوک به منظور افزایش صلبیت سقف و پر کردن فاصله‌های بین تیرچه‌ها به کار می‌رود. بلوک‌ها نیز جنس‌های مختلفی دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم. در مورد بلوک‌ها باید به این نکته توجه کنید که آن‌ها نباید جذب آبی بیش‌تر از 20 درصد داشته باشند. زیرا در این حالت ممکن است آب بتن را جذب کنند و در نتیجه کیفیت آن را پایین بیاورند. البته جذب آب بلوک نباید از 13 درصد نیز پایین‌تر باشد، زیرا در این حالت ممکن است چسبندگی ملات میانی را کاهش دهد و در نتیجه سازه استحکام کافی را نداشته باشد. بهتر است جنس بلوک با دقت انتخاب شود زیرا برخی از بلوک‌هایی که برای سقف‌های تیرچه و بلوک استفاده می‌شود کارایی و مقاومت سازه را کاهش می‌دهند. لذا انتخاب جنس آن امر مهمی است. بعد از انتخاب جنس باید به نحوه اجرای سقف نیز توجه زیادی کنید. هرگونه اشتباه ممکن است استقامت سازه را تحت تاثیر قرار دهد.
سقف تیرچه دال
تیرچه و بلوک چیست؟
به سقف‌های تیرچه و بلوک تیرچه دال نیز گفته می‌شود. سقف تیرچه دال از انواع دال‌های یک طرفه است که از اجزای مختلفی تشکیل شده است. اجزای تشکیل‌دهنده این نوع سقف تیرچه، بلوک و بتن مکر است. بتن در بالای سقف ریخته می‌شود که علاوه بر یک‌دست کردن سطح سقف تیرچه‌ها را نیز به یکدیگر اتصال می‌دهد. بلوک موجود در سقف تیرچه دال جنس‌های مختلفی داشته که شامل بلوک سیمانی، بلوک سفالی و یونولیت یا بلوک پلی‌استایرن است. در ابتدا از بلوک‌های سیمانی در این نوع سقف‌های استفاده می‌کردند. این کار وزن سازه را بسیار بالا می‌برد و به همین دلیل یکی از ایرادات سقف‌های تیرچه بلوک به حساب می‌آمد. به همین دلیل رفته رفته بلوک‌های سفالی جایگزین بلوک‌های سیمانی شدند. بلوک‌های سفالی مشکل افزایش بار سازه را ندارند، اما قیمت بالایی داشته و استفاده از آن‌ها مقرون به صرفه نیست. بعد از بلوک‌های سفالی از یونولیت‌هایی با جنس پلی‌استایرن در این نوع سقف‌ها استفاده کردند که این یونولیت‌های نیز عملکرد ضعیفی در زمان آتش‌سوزی داشتند. یونولیت‌های پلی‌استایرن در زمان آتش‌سوزی دودی سمی و خطرناک را تولید می‌کند. این مشکل نیز با ورود فوم‌های نسوز که برای این کار بسیار مناسب بوند، حل شد.
مزایای سقف تیرچه و بلوک:
- سقف تیرچه و بلوک به علت داشتن دیافراگم صلب در برابر نیروهای جانبی بسیار مقاوم است.
- به دلیل توزیع مناسب بار به قسمت‌های مختلف لرزش‌های احتمالی را ندارد.
- به دلیل توخالی بودن بلوک‌های موجود در آن، این نوع سقف عایق حرارتی و صوتی نیز به حساب می‌آید.
- با توجه به باربری بالایی که دارد از مصالحی مانند فولاد و میلگرد در آن کم استفاده شده است.
- استفاده از بلوک‌ها و حذف شدن بتن در قسمت کششی این سقف‌ها باعث شده وزن سازه کم شود و عملکرد بهتری داشته باشد.
- در سقف‌های تیرچه دال نسبت به دال بتنی از قالب‌های بسیار کمی استفاده می‌شود.
- سقف‌های تیرچه بلوک در کارخانه‌ها به صورت پیش‌ساخته تولید می‌شوند، در نتیجه به نیروی انسانی کمی برای اجرا نیاز دارند.
معایب سقف‌های تیرچه و بلوک:
- سقف‌های تیرچه و بلوک حداکثر دهانه‌ی 8 متر را پوشش می‌دهند. به همین دلیل مقدار دهانه‌ای که سقف‌های تیرچه دال می‌توانند پوشش بدهند، کم است. البته در دهانه‌های 7 و 8 متر باید تیرچه دوبل استفاده کنید.
- سقف‌های تیرچه بلوک ممکن است در مقایسه با سایر سقف‌ها مانند دال بتنی و کامپوزیت صلبیت زیادی نداشته باشند.
- این دسته از سقف‌ها طراحی سازه را دچار محدودیت‌هایی می‌کنند. زیرا در سازه‌هایی با طراحی سقف مثلثی یا قوسی اجرای سقف تیرچه دال به آسانی صورت نمی‌گیرد.
- پاشنه تیر چه ممکن است در اثر ضربات یا حوادث مختلف شکسته شود.
مراحل اجرای سقف تیرچه و بلوک:
- قرار دادن تیرچه‌ها: تیرچه‌ها را با فاصله‌های یکسانی قرار می‌دهند.
- در ساختمان‌های اسکلت فلزی تیرچه‌ها به روی بال تیر یا نبشی که به جان تیر جوش خورده‌اند، قرار می‌گیرند. در این نوع ساختمان‌ها برای کاهش ایرادات احتمالی تیرچه را 5 سانتی‌متر بیش‌تر در نظر می‌گیرند.
- در ساختمان‌های بنایی تیرچه حتما باید روی دیوار باربری با شناژ افقی قرار بگیرد.
- در ساختمان‌های بتنی بهتر است برای جلوگیری از اختلاف فاصله بین پلی که سقف به آن وصل است و خود سقف تیرچه بلوک از بتنی با زاویه 45 درجه استفاده شود. برای داشتن سطح مسطح نیز بهتر است بتن مکر با ضخامت 10 سانتی‌متر ریخته شود.
- شمع‌ها به عنوان تکیه‌گاه‌های موقت: برای این که بتن سقف شود باید سقف را با تکیه‌گاهای موقتی نگه دارید. شمع‌ها بهترین گزینه برای شما هستند که با جنس‌های چوبی و فلزی موجود‌اند.
- قرار دادن سقف کاذب: اگر سقف سازه شما نیاز به سقف‌های کاذب داشته باشد باید قبل از بتن‌ریزی میلگردهای L شکلی را از سوراخ بلوک‌ها عبور دهید.
- میلگرد کلاف: کلاف عرضی برای عملکرد بهتر در دهانه‌های بزرگ‌تر کار گذاشته می‌شود.
- میلگرد منفی: در صورتی که تیرچه به تیر بتنی یا فلزی گیردار طراحی شود، نیاز به آرماتور ممان منفی داریم.
- میلگردهای توزیع بار و افت حرارت: آرماتورهایی که به منظور کاهش افت و نشست سقف در فاصله مرکز بلوک‌ها که 50 سانتی‌متر است و در جهت عمود بر تیرچه گذاشته می‌شود، آرماتور توزیع بار و افت حرارت گفته می‌شود. آرماتورها در تیرچه و بلوک معمولا 6 یا حداقل 8 سانتی‌متر هستند و در فاصله 30 سانتی‌متری از یکدیگر قرار می‌گیرند.