پلان معماری
به منظور طراحی درست نقشه و پلان معماری باید قبل از هر چیزی از نیازهای بنای موردنظر مطلع باشید و در طراحی پلان معماری فراموش نکنید. مسلما طراحی نقشه هر ساختمانی با توجه به شرایط و نیازهای آن ساختمان با طراحی نقشه دیگر ساختمان ها متفاوت است. خوب است بدانید برش افقی فرضی واحد ساختمانی در ارتفاع یک سوم یا صدو بیست متر ارتفاع از سطح به طوری که تمام جزئیات را بتوان مشاهده کرد را پلان معماری میگویند.
جوانب مختلفی در ساخت یک ساختمان مسکونی تاثیرگذارند. در ابتدا باید به سکونت در آن توجه شود، خانه‌ای که ساخته می‌شود باید نیازهای اولیه ساکنین را برطرف کند. از سوی دیگر باید مناسب با محیطی که در آن قرار می‌گیرد ساخته شود. تمامی این فاکتورهای خارجی و داخلی باید در نظر گرفته شوند.بنابراین لازم است اصول معماری و طراحی ساختمان مسکونی را قبل از شروع به ساخت و ساز بدانیم.
تعداد اتاق ها
پیش از اینکه بخواهد یک طرح برای طرحی ساختمان مسکونی ایجاد شود باید با توجه به ابعاد زمین به تعداد اتاق هایی که می‌توان در آن فضا ایجاد کرد توجه شود. هر فضایی استاندارد خاصی دارد و فضای کمتر از آن خیلی کارآمد نخواهد بود. بنابراین با توجه به این استاندارد ها و ابعاد ساختمان تعداد اتاق خواب ها، فضای اختصاص یافته برای آشپزخانه، پذیرایی، سالن و دستشویی و حمام مشخص می‌شود. هرچند پلان ساختمان مسکونی بسیار به سلیقه معمار و البته نیاز صاحب خانه بستگی دارد.
محل راه پله و آسانسور
در طراحی پلان ساختمان مسکونی اول باید جانمایی پلکان و آسانسور در طرح مشخص شود. انتخاب محل درست برای جانمایی پلکان و آسانسور در طرح می تواند روی کیفیت سایر بخش های ساختمان موثر باشد. در مشخص نمودن محل پله و آسانسور در طرح باید به فاکتور های مهم، مثل پهنا و شکل زمین، تعداد واحدها در هر طبقه، تعداد پارکینگ و زیرزمین و … توجه کرد.
جهت قرارگیری اتاق ها
جهت قرارگیری اتاق ها یکی از اصول اولیه طراحی نقشه ساختمان مسکونی است. حتی می‌توان آن را مهم‌ترین نکته در طراحی ساختمان مسکونی دانست. اگر به این نکته توجه نشود و اتاق ها در جهت نامناسبی قرار بگیرند، نتیجه آن می‌شود خانه ای با تابستان بسیار گرم و زمستان بسیار سرد.
محل آشپزخانه و ورودی ساختمان
مشخص نمودن بهترین محل برای آشپزخانه در طراحی یکی از اساسی ترین مسائلی است که بسیار زیاد قادر است روی سطح کیفی طراحی مستقیما اثر بگذارد. حتما می دانید که آشپزخانه، قلب خانه است و طراحی آن یکی از اساسی ترین قسمت های طراحی پلان های ساختمان مسکونی است.
چیدمان وسایل
معمولا طراحان از طرح های استاندارد مبلمان در طراحی پلان ساختمان مسکونی کمک می‌گیرند تا بهتر بتوانند ابعاد یک فضا را مشخص کنند. توجه نکردن به این نکته گاهی ممکن است موجب شود فضای طراحی شده برای قرار گرفتن مبلمان یا تخت خواب مناسب نباشد.
در طراحی پلان ساختمان مسکونی یا آپارتمان ها باید به نکاتی توجه شود که بتواند کارایی، زیبایی و تهویه داخل فضای خانه را تضمین کند. همچنین نقشه ساختمان مسکونی می‌تواند در آینده به تغییر و بازسازی آن نیز کمک کند.